ΔΕΠΥ
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι μια από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Εμφανίζεται στο 5-7% του μαθητικού πληθυσμού, όμως, παρόλο που πρόκειται για μια τόσο συχνή κατάσταση, συνεχίζει να είναι ελάχιστα κατανοητή στην κοινότητα και να μην είναι αποδεκτή από όλες τις επιστημονικές και κοινωνικές ομάδες.
Αν και είναι μια από τις πιο μελετημένες και τεκμηριωμένες παιδοψυχιατρικές διαταραχές παγκοσμίως, έχει συγχρόνως προκαλέσει τις περισσότερες συζητήσεις και εξακολουθεί να υποδιαγιγνώσκεται σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Τα παιδιά με ΔΕΠΥ εμφανίζονται στους ειδικούς, συνήθως, μεταξύ 3 και 7 χρόνων. Η αναγνώριση του προβλήματος συμπίπτει, στις περισσότερες περιπτώσεις, με την ένταξη στο σχολείο, εξαιτίας των αυξημένων απαιτήσεων για συγκέντρωση της προσοχής, οργάνωση και συμμόρφωση στους κανόνες.
ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ
Το βασικό χαρακτηριστικό της Διαταραχής (ΔΕΠΥ) είναι η απροσεξία και η υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα. Για να μπει η διάγνωση θα πρέπει κάποια από τα συμπτώματα να έχουν εμφανιστεί πριν την ηλικία των 7 ετών και οι δυσκολίες που προκύπτουν από τη διαταραχή να είναι εμφανείς σε δύο τουλάχιστον περιβάλλοντα (π.χ. στο σπίτι και στο σχολείο).
Η κλινική εικόνα που δίνουν τα παραπάνω συμπτώματα ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία του ατόμου.
Τα παιδιά 4-6 ετών:
- τρέχουν από τη μια μεριά του δωματίου στην άλλη
- ψάχνουν τις τσάντες των επισκεπτών
- μιλούν συνέχεια
- βγαίνουν από το σπίτι τρέχοντας χωρίς να ειδοποιήσουν τους γονείς τους
- δεν κοιτούν αριστερά-δεξιά όταν περνούν τον δρόμο
- σπάζουν και χάνουν τα παιγνίδια τους
- ανεβαίνουν στα έπιπλα
- δεν κάθονται σ’ ένα μέρος
- κουνούν συνέχεια τα πόδια τους
- πηδούν από τη μια ασχολία στην άλλη
- κοιμούνται αργά
- ξυπνούν νωρίς
- γενικά εξαντλούν παντελώς τους γονείς τους
Όταν τα παιδιά αυτά πάνε σχολείο:
- δεν μπορούν να εστιάσουν την προσοχή τους
- μοιάζουν αφηρημένα
- δεν ακούν τι λέει ο δάσκαλος
- σηκώνονται από τη θέση τους
- η προσοχή τους διασπάται με το παραμικρό
- δεν μπορούν να ολοκληρώσουν τα μαθήματα τους
- ξεχνούν τα βιβλία τους και τα μολύβια τους
- απαντούν στον δάσκαλο χωρίς να περιμένουν τη σειρά τους ή χωρίς να ερωτηθούν
- διακόπτουν, δεν περιμένουν στη γραμμή για να μπουν στην τάξη
- δεν ακολουθούν τους κανόνες των παιγνιδιών όταν παίζουν με τα άλλα παιδιά
Γενικά, τα σημεία της διαταραχής μπορεί να είναι ελάχιστα ως απόντα, όταν:
- το άτομο βρίσκεται κάτω από αυστηρό έλεγχο
- αντιμετωπίζει κάποια καινούρια κατάσταση
- ασχολείται με κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον
- αντιδρά με ένα μόνο άτομο ή επιβραβεύεται συστηματικά για την καλή του συμπεριφορά.
Τα συμπτώματα συνήθως είναι έντονα όταν το άτομο βρίσκεται σε μια ομάδα. Καθώς τα παιδιά ωριμάζουν, τα συμπτώματα γίνονται λιγότερο εμφανή, ώστε στην εφηβεία η όλη απροσεξία/υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα παρουσιάζεται συνήθως σαν εξωτερική και εσωτερική ανησυχία.
Βέβαια, όλη αυτή η συμπτωματολογία επηρεάζει αρνητικά τη σχολική, κοινωνική και επαγγελματική λειτουργικότητα και απόδοση του ατόμου.
ΣΥΝΟΔΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Τα άτομα με τη διαταραχή αυτή συχνά εμφανίζουν: εκρήξεις θυμού, έντονη απαιτητικότητα, ανυπομονησία, ευμετάβλητο συναίσθημα, ισχυρογνωμοσύνη, έντονη πτώση του ηθικού, χαμηλή αυτοεκτίμηση, υφίστανται απόρριψη, χαμηλή επίδοση στα μαθήματα.
Συχνά συνυπάρχουν: Διαταραχή της Διαγωγής, Εναντιωτική Προκλητική Διαταραχή, Διαταραχές της Διάθεσης, Αγχώδεις Διαταραχές, Διαταραχές της Μάθησης και Διαταραχές της Επικοινωνίας.
ΑΙΤΙΑ
Η αιτιολογία της διαταραχής βασικά είναι άγνωστη. Είναι γνωστό, όμως, ήδη ότι η Διαταραχή Ελαττωματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας φαίνεται να είναι πιο συχνή στους βιολογικούς συγγενείς πρώτου βαθμού παιδιών με τη διαταραχή και ότι οι Διαταραχές της Διάθεσης και οι Αγχώδεις Διαταραχές, οι Διαταραχές της Μάθησης, οι Διαταραχές Σχετιζόμενες Με Ουσίες και η Αντικοινωνική Διαταραχή της Προσωπικότητας μάλλον είναι πιο συχνές στους συγγενείς των παιδιών αυτών.
Ακόμα, διάφορες έρευνες αναφέρουν την ύπαρξη σε μερικά από τα άτομα με τη διαταραχή αυτή ιστορικού κακοποίησης ή παραμέλησης, λοιμώξεων (π.χ. εγκεφαλίτιδα), δηλητηρίασης από μόλυβδο, προγεννητικών (π.χ. χρήση ουσιών) ή περιγεννητικών (π.χ. χαμηλό βάρος στη γέννηση) προβλημάτων, μειωμένων μεταβολιτών νορεπινεφρίνης και ντοπαμίνης, ΗΕΓ ανωμαλιών.
Οι ψυχοκοινωνικές θεωρίες τονίζουν την αρνητική συμβολή του άγχους και της απειρίας των γονέων και της επικοινωνίας του άγχους αυτού και της αδυναμίας τους να εξασκήσουν έλεγχο της συμπεριφοράς στο παιδί.
ΤΥΠΟΙ ΔΕΠΥ
- ΔΕΠΥ – τύπος Απροσεξίας
- ΔΕΠΥ – τύπος Παρορμητικότητας/Υπερκινητικότητας
- ΔΕΠΥ – Συνδυασμένος τύπος
Θεραπεύεται τελικά η ΔΕΠΥ;
Για την αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ χρειάζεται να εφαρμόζεται ένα πλήρες πρόγραμμα – εξατομικευμένο και μοναδικό για την κάθε περίπτωση- που να στοχεύει στην πολύπλευρη διαχείριση των δυσκολιών του παιδιού και του περιβάλλοντός του.
Ένα τέτοιο πρόγραμμα αντιμετώπισης μπορεί να περιλαμβάνει συνδυασμό θεραπευτικών προσεγγίσεων, που δρουν από κοινού υποστηρίζοντας η μια την άλλη (συνεδρίες ψυχοεκπαίδευσης γονέων και παιδιών, θεραπεία συμπεριφοράς, φαρμακευτική αντιμετώπιση, παρεμβάσεις αποκατάστασης των δυσκολιών στο σχολείο, οικογενειακή ή/και ατομική ψυχοθεραπεία).
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξεπερνούν τη ΔΕΠΥ μεγαλώνοντας και παρόλο που η υπερκινητικότητα και η παρορμητικότητα ελαττώνονται σε σημαντικό βαθμό, η διάσπαση της προσοχής συχνά παραμένει.
Με μια ολοκληρωμένη θεραπευτική προσέγγιση, τα άτομα με ΔΕΠΥ μπορούν να μάθουν να προσαρμόζονται και να έχουν μια πλήρη, φυσιολογική και παραγωγική ζωή.
Αν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες για τις θεραπευτικές υπηρεσίες μας στο Κέντρο Ειδικής Αγωγής “Ανάπτυξη & Λόγος” στον Εύοσμο Θεσσαλονίκης, η ομάδα μας είναι έτοιμη να σας βοηθήσει. Είμαστε εδώ για να απαντήσουμε σε όλες σας τις απορίες και να σας καθοδηγήσουμε στην κατάλληλη θεραπευτική μέθοδο για εσάς ή το παιδί σας.
Μπορείτε να μας καλέσετε ή να χρησιμοποιήσετε τη φόρμα επικοινωνίας στην ιστοσελίδα μας. Είμαστε πρόθυμοι να συζητήσουμε τις ανάγκες σας και να βρούμε μαζί τη βέλτιστη λύση, προσφέροντας εξατομικευμένη υποστήριξη.
Επικοινωνήστε μαζί μας σήμερα για να ανακαλύψετε πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε την ανάπτυξη και πρόοδο του παιδιού σας.
Πηγή: Πανελλήνιο Σωματείο Ατόμων με ΔΕΠΥ