10 τρόποι για να ενισχύσουμε την παιδική αυτοεκτίμηση του παιδιού.
Η αυτοεκτίμηση είναι η υποκειμενική αξιολόγηση ενός ατόμου για τη δική του αξία. Η αυτοεκτίμηση περιλαμβάνει τις πεποιθήσεις του ατόμου για το ίδιο (για παράδειγμα, “δεν είμαι αγαπητός”, “είμαι ανάξιος”), καθώς και συναισθηματικές καταστάσεις, όπως ο θρίαμβος, η απόγνωση, η υπερηφάνεια ή η ντροπή. Οι Smith και Mackie (2007) όρισαν
την έννοια λέγοντας ότι «Η αυτο-αντίληψη είναι αυτό που σκεφτόμαστε για τον εαυτό μας. Η αυτο-εκτίμηση είναι οι θετικές ή αρνητικές αξιολογίσεις του εαυτού μας, σχετικά με το
πως νιώθουμε για αυτόν». Η αυτοεκτίμηση είναι μια ελκυστική ψυχολογική έννοια επειδή είναι ικανή να αποτελέσει
παράγοντα πρόβλεψης για συγκεκριμένα αποτελέσματα, όπως για παράδειγμα η ακαδημαϊκή σταδιοδρομία, η ευτυχία, η ικανοποίηση στον γάμο και τις διαπροσωπικές
σχέσεις, ακόμα και την εγκληματική συμπεριφορά. Η αυτοεκτίμηση μπορεί να απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό (για παράδειγμα, “Πιστεύω ότι είμαι καλός συγγραφέας και νιώθω χαρούμενος για αυτό”) ή καθολικά (για παράδειγμα, “πιστεύω ότι είμαι κακός άνθρωπος και αισθάνομαι άσχημα για τον εαυτό μου
συνολικά”). Οι ψυχολόγοι συνήθως θεωρούν την αυτοεκτίμηση ως ένα διαρκές χαρακτηριστικό της προσωπικότητας, αν και είναι φυσιολογικό να υπάρχουν βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις. Τα συνώνυμα ή σχεδόν συνώνυμα της αυτοεκτίμησης περιλαμβάνουν πολλές έννοιες: αυτο-αξία, αυτοσεβασμός, υπόληψη, και αυτο- ακεραιότητα.
Ο βαθμός αυτοεκτίμησης που έχει ο καθένας από εμάς, έχει αναπτυχθεί στην παιδική ηλικία μέσα από το οικογενειακό και σχολικό περιβάλλον και φαίνεται να καθορίζει τη επιτυχία και την ευημερία σε πολλούς τομείς της μελλοντικής ζωής του ατόμου.
Τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση παρουσιάζουν τα εξής:
Αναφέρονται στον εαυτό τους με αρνητικούς χαρακτηρισμούς.
Εστιάζουν στην αρνητική διάθεση των άλλων, ακόμα και αν αυτή δεν σχετίζεται με δική τους συμπεριφορά.
Δεν δέχονται την κριτική ακόμα και όταν είναι εποικοδομητική, επειδή δημιουργεί δυσβάσταχτο άγχος, ασκούν ωστόσο σκληρή κριτική στους άλλους, επηρεάζονται πολύ από τα αρνητικά σχόλια των άλλων.
Έχουν χαμηλή επίδοση σε δραστηριότητες που συμμετέχουν.
Στενοχωριούνται επίσης υπερβολικά από τις αποτυχίες τους.
Νιώθουν συχνά μοναξιά
Έχουν δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις, κυρίως με συνομηλίκους.
Δεν τολμούν να εκφράσουν τις ανάγκες ή τις απαιτήσεις τους και να διεκδικήσουν αυτάπου επιθυμούν, ακόμα και αν είναι απόλυτα δικαιολογημένα.
Έχουν την τάση να προσαρμόζουν τη ζωή τους στις επιθυμίες των άλλων.
Είναι πιθανόν να υπάρξουν θύματα εκφοβισμού (bullying) και κατά συνέπεια είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στο άγχος και την κατάθλιψη (τόσο στην παιδική όσο και στην ενήλικη ζωή).
Επομένως, είναι σημαντικό να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν ένα υγιές επίπεδο αυτοεκτίμησης, μέσα από το οποίο θα νιώθουν ασφάλεια, ευτυχία και όρεξη να δημιουργήσουν και να αναπτυχθούν σαν άνθρωποι και σαν προσωπικότητες.
Για αυτό είναι σημαντικό:
Να διδάσκουμε στα παιδιά την υπευθυνότητα (πχ μέσα από τη διαδικασία
συμμαζέματος των παιχνιδιών τους)
- Να αποδεχόμαστε τα παιδιά, όπως είναι, και να τα επιβραβεύουμε για τους στόχους που κατακτούν (είτε είναι μικροί είτε είναι πιο μεγάλοι)
- Να μην τα συγκρίνουμε με άλλα παιδιά
- Να κρίνουμε τις πράξεις τους και όχι το ίδιο το παιδί (πχ αυτό που έκανες ήταν λάθος γιατί……. ΟΧΙ είσαι κακό παιδί γιατί…….)
- Μιλάμε θετικά για το παιδί μας (κυρίως στους άλλους)
- Δίνουμε σημασία στα συναισθήματα τους και δεν τα περιφρονούμε
- Τα υποστηρίζουμε όταν διστάζουν και τα ενθαρρύνουμε να συνεχίσουν
- Θέτουμε στόχους ρεαλιστικούς για τα παιδιά και δεν ξεχνάμε να τα επαινούμε
- Επιτρέπουμε στα παιδιά να κάνουν λάθη. Όταν το παιδί αναλαμβάνει
πρωτοβουλίες και παίρνει ρίσκα, αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα κάνει κάποιολάθος. - Βοηθάμε τα παιδιά να μάθουν να θέτουν τα όριά τους.
- Ο άνθρωπος πρέπει να αγαπήσει τον εαυτό του, για να τον προστατεύσει από τον κίνδυνο, να τον λατρέψει για να τον διαιωνίσει, να τον κατανοήσει για να συνδιαλλαγεί μαζί
του.